Bir konusma yapmanız istendi ama nasil hazirlanacaginizi bilmiyorsunuz.
Gelin beraber Yedi adimda kolay ve pratik konusma hazirlama teknigini ogrenelim.
Diyelim ki bir konusma yapmanız istendi; bu bir sunum, isinizle ilgili bir sohbet toplantısı, bir dügün ya da cenaze de olabilir. Konusma yapmaktan daha önemli olan sey, o konusmaya hem icerik hem de sunum olarak tam olarak hazırlanmayı gerektirir. Size bu yazımızda yedi adımda etkili konusma hazırlama tekniginden bahsedecegim.
Konusma yazmayı ögrenmek özellikle kendi kendinize yüksek sesle yazmayı becerebiliyorsanız, size oldukca kolay bile gelebilir.
uc bölümden olusur;ilik cekiyorsanız, tavsiyem isi son dakikaya bırakmadan erkenden hazırlıklara baslamanızdır. Etkili bir konusma hazırlamak icin takip etmeniz gereken 7 basit yöntem var, acele etmeden her adımda belirtilen fikirleri iyice sindirmenizi, degisik fikirler uretmek için her bir adımda bir kac yol denemenizi tavsiye ederim.
Oncelikle Konusmanızın Ana Hatlarıni Cıkarın
Size gösterecegim 7 adimi denemeden önce ilk yapmanız gereken konusmanızın ana hatlarını cıkarmalısınız. Daha önceki yazılarımı takip edenler 5N1K ve Topluluk önünde konusmada önemini bilirler, simdi oradaki soruların bazılarını sormamız gerekiyor;
Konusmayı KIM’e yapacaksınız ve NIYE yani amacı ne?
Konusmaniz NE ile ilgili olacaktır yani konusu NE’dir? Buradaki ana konuları önem sırasına göre listeleyin hatta konuyla ilgili arastırma yaptıysanız, oda elinizin altında bulunsun.
Konusmanız icin size ayrılan sure NE KADAR 5 dakika… 10 dakika ya da daha uzun
Konusma taslagınızın ana hatlarını belirlemek, konusmayı yazarken ve hazırlanırken cok önemlidir. Bu hem size zaman kazandırır hem de gereksiz yere strese girmenizi engeller.
O yüzden konusma metnini yazmaya baslamadan önce iyice düsünerek kafanızda bu soruları net sekilde cevaplamalısınız. Kafanızda konusu ve taslagı oturmamıs bir konusma metnini hazırlamak, neden ve nereye seyahat ettiginizi bilmeden bir yolculuga cıkmak gibidir; böyle bir maceraya girmenizi hic tavsiye etmem.
Asil yazımızın konusu olan yazmaya baslamadan önce, kafamızda oturttugumuz taslagı da düsünerek nasıl bir sey cıkaracagımıza bakalım isterseniz.
Genel anlamda bir konuşma metni üc bölümden olusur;
1. Giris bolumu ve tanıtım
2. Genel olarak bilgiyi verdiğimiz ana bölüm
3. Kapanıs, özetleme ya da sonlandırma bölümü
Bu bilgiler ısıgında yedi adıma gecebiliriz.
Yedi Adımda Etkili Konusma Hazırlama Kılavuzu
1. Ise Dinleyici Kitlenizi Analiz Etmekle Baslayın
Hazırladıgınız taslaktaki en önemli fikir ve düsünce ile baslayın.
Bu düsünceyi sizi izleyenlere en etkili sekilde ve onlarında en kolay anlayabilecegi sekilde nasıl anlatabileceginizi dusunun; bu bir seyleri göstermek ya da sözlü olarak anlatmakta olabilir. Unutmayın ki iyi bir konusma asla ve asla konusmacının bakıs acısından bakarak hazırlanmaz, hazırlanırsa da sonu hic iyi olmaz.
Izleyicinin bakıs acisini anlayabilmek ve buna göre yazmak icin ya izleyicilerin icinde oldugunu bildiginiz ve tanıdıgınız bir kisiyi ya da sizi izlemesi muhtemel kisi karakterlerini dusunun. Söylememe gerek var mı bilmiyorum ama bu kisi ya da karakter sizi izleyenlerin icinde cogunlugu olusturan bir kesimi temsil etmesi gerekir.
Simdi bu kisinin adinin “Ali” oldugunu farz edelim ve düsünelim ki, Ali yanımızda oturuyor ve hevesle sizin anlattıklarınızı dinlemeyi bekliyor. O zaman kendinize su iki soruyu sorun;
Elimdeki bilgileri Ali’nin ihtiyaclarıni karsılayacak sekilde nasıl uyarlayabilirim? Ornek olarak konuyla ilgili kisisel bir hikâye anlatmak hem kisisel bir bag kurmanıza hem de daha gercekci gözükmenize yardımcı olabilir.
Anlatacagınız konuyla ilgili Ali’nin genel bir bilgisi var mı? Nasıl bir dil ve ton kullanmalısınız? Eger teknik bir konu anlatacaksanız ve Ali sizin isinizin gelisimi icin gerekli parayı vermesini beklediginiz bir yatırımcıysa, is kolunuzla ilgili kısaltma ve jargonlardan kacınmanızda yarar olacaktır.
2. Gunluk Hayatta Konustugunuz Gibi Yazınızı Hazırlamanız Sizi Daha Gercekci Yapar
Konusmanızda iletmek istediginiz önemli noktaları yazı diliyle yazmak yerine, sanki Ali ile karsılıklı konusuyormus gibi yazmaya calisin. Eger yardımcı olursa yüksek sesle konusarak söylemek istediklerinizi sıralayın ve hepsini söylediginiz gibi yani sizin rahat konusacagınız sekilde yazmaya baslayın.
Sahıs zamirlerini kullanarak izleyenlerinizle kişisel bag kurun. “Sen ve ben”, “Bu iste hep birlikteyiz” gibi.
Kısa ve öz cümleler kurun. Uzun uzadıya anlatılan konu izleyicilerin anlamasını ve konusmanızı takip etmesini zorlastırır.
Kisisel olarak günlük konusma dilinde karsılastıgımız kalıpları asırıya kacmadan kullanin. “Nasilsiniz?”, “Bugün keyfimiz yerinde” gibi.
Izleyicilerin hepsi tarafından kolay anlasılabilecek günlük kelimeler kullanın, jargon ve herkesin anlamasının zor oldugu teknik kelimeler kullanmaktan kacının.
Konunuzun özünü belirten fikir, kelime ya da ifadeleri akıllıca tekrar etmekten kacınmayın. Tekrarlama ana fikrinizi vurgular ve izleyicilerin niye orada bulunduklarını hatırlamalarına yardımcı olur. Power of three yani belli bir ritimle tekrar edilen uclu kelimeler yöntemi gibi; “Liberte, Egalite, Fraternite (Özgürlük, Esitlik, Kardeslik)”, “Veni, Vidi, Vici (Geldim, Gördüm, Yendim)” gibi.
Konular arası gecislerde özetleme ya da gecis isaretlerinin kullanımı. Iyi bir konusma izleyiciye neler olup bittigini, yeni bilgiler olup olmadıgını ve baska bir konuya gecilmekte oldugunu akıllıca bildirir. Eger konular arası geciste bunu kullanmazsanız izleyicilerinizin kafası karısacak, sizin konudan konuya atlayan biri oldugunuz izlenimini bırakacaktır. Bu gecislerde bir önceki konunun özetlenmesi bu gecisi daha kolay ve anlasılır kılacaktır.
Sahne, beden dili ve ses cesitliligi kullanımı. Konusmanız sırasında duyguyu verebilmek, dikkatleri devamlı üzerinizde tutmak ve verdiginiz mesajın etkisini arttırmak icin, sesinizi etkili kullanmayı ögrenmelisiniz. Ayni sekilde sesinizdeki degisimleri konunun gidisine göre jest, hareket ve beden dilinizi de kullanarak etkisini arttırabilirsiniz. Iyi bir konusma sadece konu icerigi ile degil ses, beden ve sahnenin etkili kullanılması ile olusturulur.
Konusmanız sırasında söyleyeceginiz herseyi yazmak ve ezberlemek zorunda degilsiniz, ancak belli bir mantık dizisini olusturmak ve kolayca takip edilmenizi saglamak icin fikirlerinizin ve stratejinizin sırasını yazmanız size yardımcı olur.
3. Simdi Burada Durup Yazdıklarınızı Kontrol Etme ve Düzenleme Vakti
Anlatmak istediğiniz düsünce ve konu kafanızda netlesene kadar ikinci adımda belirtilen konuların üzerinden tekrar tekrar gecin. Göreceksiniz ki her kontrol edisinizde konuyu daha akıcı hale getirecek degisiklikler yapacaksınız.
Izleyicileriniz sizin zihninizi okuyamaz o yüzden, kendinizin iyi bildigi ve net oldugu bir konuda herkesinde ayni oldugu varsayımını sakin yapmayın. Bunun için;
Ne yazdiginizi kontrol edin
Kullandıgınız dili kontrol edin; duruma, konuya ve izleyicilerinize uygun olup olmadıgını dusunun.
Cümlelerinizin uzunlugunu kontrol edin. Uzun ve karmasık cümleler izleyicilerin sizi takip etmesini zorlastırır ve ilgilerini kaybetmenize yol acar.
Herkesin kolayca anlayacagı kelimeler mi sectiniz yoksa jargon mu kullandınız?
Yazdıklarınızı yüksek sesle kendinize okuyun. Eger akıcı kolay söylenebilen ve anlasılabilir düzeydeyse, basardınız demektir; bir sonraki düsünce veya konuya gecin. Eger akıcı degilse, siz kendinizi ikna edene kadar düzenlemeye devam edin.
“Sözlü dil” ile yazdıgınızı unutmayın yani resmi bir yazı kaleme almak yerine, karsınızdaki bir arkadasınıza bir seyler acıklıyor ya da göstermeye calisiyormussunuz gibi dusunun. O yüzden mükemmel havali cümleler yaratmak zorunda hissetmeyin kendinizi cünkü böyle konusmuyoruz günlük olagan hayatımızda.
Günlük konusmalarımızda bazen bütün cümleleri, bazen cümlelerin belli bölümlerini kullanıyoruz; “Anlatabildim mi?”, “Elbette yaptık”, “Dogru”, “Hadi konumuza devam edelim”, “Burada sunu söylemeye calısıyorum” gibi.
Simdi bu yaptıgımızı tekrarlayalım yani konusmanızda birden fazla konuya ve düsünceye yer verecekseniz, her bir konu veya düsünce icin yukarıda belirttigim sekilde tekrar üzerinden gecin. Bir konuyu netlestirmeyi basarırsanız geri kalan kisim sizin icin cok daha kolay olacaktır.
4. Konusmanızın Etkisini Arttırmak Icin Düzgün Gecislerle Konulari Birbirine Baglamalısınız
Konusmanızda birden fazla fikre ve konuya deginecekseniz, bunlar arasında birbirini baglayan ama aynı zamanda izleyenlere farklı bir konuya gectiginizi belirtecek baglantı noktaları yada kapılar ayarlamalısınız. Bunu ne kadar iyi yaparsanız, izleyicinin sizi takip etmesi ve dikkatlerinin dagılmamasına yardımcı olur.
Konusmanızda ücten fazla konuya deginecekseniz ve her biri birbirini tamamlar nitelikte bir önceki fikrin üstüne insa ediliyorsa, bu gecisler sırasında bir önceki konunun bir özetini vermeniz hem konusmanızın etkisini arttıracak hem de izleyicilerin mantıksal olarak konuyu takip etmesine olanak verecektir.
Ornek olarak verecek olursak; “Konusmamın basında sirketimizin selameti icin sürdürülebilir büyümenin önemine isaret ettik, simdi bu konuda neler yapabilecegimize hep birlikte bakalım…”
Boylece birbiriyle baglantili iki konu arasinda ilk konuyuda hatırlatarak güzel bir geçiş yapmis oluyoruz. Böylece yeni bir konu üzerine konusmaya baslayabiliriz.
Konular arasındaki gecisleri birkac kez kontrol ederek hem konunuzun ana fikrini gözden gecirmis hem de bu baglantıları yüksek sesle tekrar ederek söyleme kolaylıgını ve kulaga en uygun gelis sekline göre düzenleyip yazıya dökmüs olacaksınız.
5. Konusmanızın Sonuc / Kapanıs Bolumu
Bize öyle gelmese de özellikle uzun konusmalarda dinleyiciler konusmanın sonuna geldiginde söylediklerinizin hepsini hatırlamayacaklardır. Bu nedenle konusmanız bittikten sonrada insanların konusmanızı hatırlamasını ve etki yaratmasını istiyorsanız, hatırlanabilir bir kapanıs yapmanız gerecektir. Bu da genelde daireyi tam tamamlayacak sekilde izleyicilerinizi konusmanızın basındaki bir noktaya götürüp, konusmanın sonuna kadar gelecek sekilde ana konuların kısa bir özeti ve onlardan yapmalarını istediginiz her ne ise bunu özendirecek bir sekilde bitirmenizle mümkün olur.
Eger konusmaniz sonucunda istediğiniz sonuç satis rakamlarinin arttirilmasi ise izleyicileri buna teşvik edecek zamana bagli promosyonlarla birlikte bahsetmek yararli olur;
“Bu salondan ayrıldıgınız andan itibaren bir ayiniz var, bu sure icerisinde yapacagınız satıslarla bir aileyi Haiti’de tatile gönderiyoruz. Esiniz ve cocuklarınızla beraber böyle güzel bir tatile cıkmak istemez misiniz? Oyleyse elleri görelim, kim böyle bir yarısa hazır?”
Izleyenleri dogru harekete gecirme ifadeleri nasıl belirlenir?
Sizi izleyenleri en iyi motive edici ve harekete gecirmeye teşvik edecek cagrının nasıl olacagının ipucu aslında konuşmayı yapmanızın ana amacına geri dönerek bulunabilir. Nasıl mi?
Konusmanız ilham vermek ve motive etmek üzerine mi hazirlanmisti?
Izleyenleri birseyin nasıl yapılacagı ile ilgili ikna etmeye yönelik bir konusma mıydı?
Bulundugunuz endüstri ile ilgili uzman görüslerini ya da rakamları paylasma amaclı mıydı?
Bir kisiyi, mekânı, zamanı veya etkinligi kutlama amaclı yapılan bir konusma mıydı?
Konusmanızın sonunda insanların ne hatırlaması ve ne yapmasını amacladıgınızı kendinize sorun. Siz onların yerine olsaydınız ne duymak isterdiniz? Burada vereceginiz yanıtlara göre konusmanızın sonuc bolumunu hazırlayıp, yine yüksek sesle okuyarak test edip yazabilirsiniz.
6. Simdi Konusmanızın Acılıs / Giris Bolumunu Düzenlemelisiniz
Size buradaki sıralama garip gelebilir ama konusmanızın girisini hazırlamadan önce ana gövdeyi, vereceginiz mesajları ve nasıl bitireceginizi tespit etmek size etkili bir acılıs yapmak icin daha hazır hale getirecektir.
Giris bolumu bir konusmanın en önemli parcasıdır. Enerjik, aktif ve etkileyici bir giris izleyenlerde merak uyandırıp konusmanın devamını dinlemeye motive eder. Iyi bir giris yapamazsanız, sonradan toparlamanız ve tekrar izleyicilerin ilgisini cekmeniz oldukca zordur.
Muhtesem Bir Acılıs Nasıl Yapılır?
Ideal olarak konusma yapan herkes izleyenlerin is ya da hayatla ilgili sorunları unutmalarını ve dikkatlerini bize vererek etkilesimli olarak bizi dinlemelerini ister.
Peki bunu nasıl basarabiliriz? Cok basit; ilgilerini cekerek, konusmanızda onlara yarar saglayacak birsey oldugunu gösterip merak uyandırarak yapabilirsiniz. Biz buna “Hook – Olta” metodu diyoruz.
Yaptıgınız konusmanın cesidine hatta izleyicilerinizin yapısına baglı olarak degisik oltalar olabilir ve sizin göreviniz bu konusmada ve bu izleyici kitlesine nasıl bir olta atacagınızı bulmak olmalıdır.
Konusmayı yapmaktaki ana amacınızı tekrar düsünün; neden bu konusmayı yapıyorsunuz?
Bunun cevabini buldugunuzda nasıl bir ifadenin izleyicileri konusmanızla ilgili birseyler yapmaya tesvik edebilecegini düsünün. Izleyicilerinizin konusmanızın sonunda ne yapmalarını istiyorsunuz?
Yazımızın en basındaki Ali’yi hatırladınız mı? Simdi kendinizi onun yerine koyarak yukarıdaki sorulara cevap vermeye calisin.
Seyircinizi Nasıl Baglarsınız? (Oltayı Iyi Secmek)
Kendinize sorun, bende izleyiciler arasında olsaydım beni etkileyen ne olurdu?
Eglenceli ve komik bir giriş mi?
Izleyenleri soke edecek taktiksel bir giris mi?
Ciddi ve oturaklı bir giris mi yoksa daha rahat ve herkesi rahat ettirecek bir giris mi?
Kronolojik olarak konusmanızda nelerden bahsedeceginizi ve ne beklediginizi daha en bastan ifade etmek mi?
Ya da tüm yukarıda sıraladıgımız unsurların karisimi bir sey mi?
Bu konuyu daha iyi acıklamak icin politik olarak yapılan bir konusmadan örnek verelim. Konusmacı izleyenlerin oyunu kapabilmek icin propaganda yapıyor ve seyircisi agırlıklı olarak gelecegi pek güvende olmayan iscilerden olusuyor.
“Bu sabah keyfiniz ve hayal gücünüz nasıl? Harika! (Izleyicilerin tepkisi almak icin 5sn’ye duraklayın) Harika, cok memnun oldum. Cünkü simdi calısmaya baslayacagız. Sizden gelecegi hayal etmenizi istiyorum simdi. Nasıl görünüyor? Mutlu musunuz? Hersey istediginiz gibi mi? Sanırım yanıtınız Hayır. Bunu degistirelim o zaman, bunu beraberce yapabiliriz ve hatta bugün yapabiliriz. Bu konusmamın sonunda sizlere kendi geleceginizi, ülkemizi ve dünyamızı daha iyi yapmanız amacıyla birseyleri degistirmek icin bir fırsat verecegim. Hayır, ben bir sihirbaz degilim. Aslında bende sizin gibi sıradan bir insanim. Ama gelecegimizi tekrardan ve daha güzelini yaratmak icin planlarım var, gelin bunu sizinle paylasayım…”
Bu farazi konuşmada politikacimiz bu girişin ardindan orneklerle desteklediği ve izleyicileri yakindan ilgilendiren alanlarda neler yapacagini siralamaya basladi. Acilista acikca söylediği sey aslinda konuşma sonunda insanlardan yapmalarini isteyeceği seydir; yani herkesin kendisine oy vermesi.
Sizde konunuza göre birkac “olta” hazırlayın; hedef kitlenize, konuya ve amacınıza uygun olanlar üzerinde kafanıza en cok yatanı buluncaya kadar denemeye devam edin.
7. Tekrar Durup Yazdıklarınızı Kontrol Etme Zamanı
Su ana kadar giris, ana konu ve kapanıs üzerine calistiniz. Artık tüm konusma metnini önünüze alıp tekrar kontrol etme ve bütün parcaları birlestirmeye geldi sıra. Bu sadece gramer, akıcılık, konu secimi, anlatımı ile ilgili degil, artık her seyiyle konusmayı kontrol ettiginiz icin; 1-2-3 gerekirse 4 kez kontrol edip yüksek sesle okuyarak konusmanızı düzenleyin.
Ilk yüksek sesle okumada konunuza uygun düzenli bir sıralamayı takip edip etmedigini, ilgili konularda varsa destekleyici materyalleri, girisin ve kapanısın vurucu ve etkileyici oldugunu kontrol edin.
Ikinci kez okudugunuzda, konular arası gecisleri ve bu gecislerin izleyenlerin konusmayı rahat takip etmesini saglayıp saglamadıgını kontrol edin.
Ucüncü kez okudugunuzda, kullandıgınız cümle yapılarını, dil kullanımınızı ve bunun ses tonunuzla nasıl uyum saglayacagını kontrol edin.
Zamanlama Onemli
Simdi tum konusmanin üzerinden bir kez daha geçmemiz gerekecek. Bu kez konusmanizi konuşma hizinizda ve sesli olarak okuyarak zaman tutun.
Eger size ayrılan konusma suresinden uzunsa, gerekmeyen fazlalık bölümleri cıkarın. Burada ana konunuzdan cok, konusmanızı tamamlamak amacıyla verilen örneklere bakıp kısaltma, tamamen silme ya da daha kısa baska örnekleri kullanma olasılıklarını degerlendirin. Kendinizi gereksiz yere tekrar ettiginizi düsündügünüz birbirine benzer cümleler ve bolümler varsa bu kısımlar üzerinde de calısabilirsiniz.
Bu islemi size ayrılan konusma zamanından en az 30sn altına düsürene kadar tekrarlayın.
Konusmanızın Provasını Yapmalısınız
Bu noktaya kadar yazımı takip ettiyseniz, artık konusmanız hemen hemen hazır sayılır.
Simdi yapmanız gereken hazırladıgınız konusma metnini mükemmel hale gelene kadar sesinizi, ses tonunuzu, mimiklerinizi, hareket ve jestlerinizle destekleyerek, sahneyi iyi bir sekilde kullanarak pratik yaparak hazırlanmak.
Unutmayin; “Practice Makes Perfect!”, “Pratik Yapmak Mükemmellestirir!”
Umarım bu yazı Public Speaking’i ögrenmek, iyi bir konusmacı olmak isteyen genclerimize yardımcı olur. Bu konu ile ilgili daha fazla bilgi almak yada sirketinizde calısanlarınız icin böyle bir egitim düzenlemek isterseniz lütfen harundagli@hospitalitycode.com yada WhatsApp üzerinden +44(0)7398 217281 bana ulasabilirsiniz.
Comments